Een paar weken geleden mocht ik aansluiten bij een management bijeenkomst over veranderen. Op enig moment hebben we het over de manier waarop veranderingen moeten worden doorgevoerd. Al snel kwam de aanpak van Xiang Yu ter tafel. Xiang Yu was een Chinese commandant die 210 v.C. met zijn leger over de Yangtze (rivier) achter de het leger van de vijand aanzat. Toen zij op de oever van de Yangtze zich voorbereidde op de slag, stak Xiang Yu zijn eigen schepen in brand en maakte de kookpotten kapot, zodat de terugweg werd afgesneden. Hij motiveerde zijn manschappen door te zeggen dat ze nu konden strijden voor de overwinning of sterven in de poging te winnen. Daarna won hij 9 slagen achter elkaar, omdat de troepen zeer gefocust waren. Populair werd hij alleen bij zijn bazen.
Deze aanpak van “de schepen achter je verbranden” wordt gekenmerkt door het wegnemen van alternatieven, macht en angst. Er zaten nogal wat managers bij die geloofde in deze aanpak. Het verbaasde me, omdat macht en angst vaak juist verandering tegengaan. Toen ik dat aan de orde stelde kwamen er toch voorbeelden dat het succesvol kan zijn. Maar het bleek altijd op korte hevige en wat kleinere projecten met eenduidig en scherp omlijnd doel. En vaak eenmalig. De succesratio blijkt in de praktijk niet hoger te liggen dan gemiddeld (30%), veel lager dan bij Xiang Yu.
Maar ook snel bleek dat er meer bezwaren aan kleven, dan dat het voordelen biedt. Het belangrijkste is dat het niet duurzaam is. Het leidt namelijk tot onderlinge onenigheid, stress, vermoeidheid en er is geen echte betrokkenheid. Allemaal zaken die niet bijdragen tot een beter verandervermogen. En deze aanpak voorkomt ook dat er slimme alternatieven worden gevonden. Uiteindelijk concludeerden we, dat veranderen langs de lijn van macht en angst niet de beste manier is. Het is beter om meer interactie te hebben om zo het verandervermogen duurzaam te maken. Trouwens Xiang Yu verloor uiteindelijk de oorlog en pleegde op 32-jarige leeftijd zelfmoord.
